Ik geloofde mijn oren niet, verstond ik dit nu goed?!
Een tijdje terug sprak ik met een mevrouw, die ontzettend veel pijn had aan haar lichaam. Met elke beweging zuchtte en kreunde ze. Ze wilde heel graag hiervoor hulp vragen, alleen naar haar mening kón zij niet geholpen worden.
Uit nieuwsgierigheid stelde ik haar de vraag: “Zou u aan mij willen uitleggen, waarom u niet geholpen kan worden?”. Mevrouw antwoordde: “Ik moet eerst afvallen, dan pas kan ik geholpen worden”. Nu breekt mijn klomp!
“Hoe komt u bij het idee dat u eerst moet afvallen om geholpen te kunnen worden?” vroeg ik.
Mevrouw vertelde dat een fysiotherapeut dit haar had verteld: “Ik kan u niet helpen, want u bent te dik. U moet eerst afvallen.”
Ditmaal brak niet alleen mijn klomp, maar ook mijn hart!
Ik wist niet hoe ik moest reageren. Ik voelde dat het voor haar een enorm pijnlijke ervaring was en ik kon haar gevoel niet voor haar wegnemen. Het enige wat ik kon doen… was luisteren.
Helaas is dit niet het enige verhaal dat ik heb mogen aanhoren in de afgelopen jaren, maar één van de zovelen.
Waarom deel ik dit verhaal?
Haar ervaring, haar verhaal en haar emotionele pijn, raakte mij. En, ik bedacht mij, dat wij, als maatschappij – met z’n allen – een groot verschil kunnen maken middels onze manier van communicatie. Of je nu een zorgverlener, kennis óf een vriend(in) bent. Woorden kunnen je opbouwen, maar ook breken.
Deze mevrouw was zó gekwetst door de opmerking van de fysiotherapeut, dat ze besloot om weg te blijven van de praktijk. Ze koos er dus BEWUST voor, om weg te blijven i.p.v. geholpen te worden. Niet omdat mevrouw dat wilde, maar uit angst om het verhaal nog een keer aan te moeten horen…
Wat kunnen wij doen om dit soort situaties te voorkomen?
Vanuit mijn visie deel ik alvast een aantal suggesties, om de communicatie met patiënten te verbeteren:
- Wat is de hulpvraag van jouw patiënt? En wat kan jij betekenen, als zorgverlener, om de patiënt te helpen met zijn/haar/hen hulpvraag.
- Maak geen assumpties, maar stel vragen en licht toe.
- Vraag aan je patiënt of je toelichting duidelijk is; wat hij/zij/hen ervan vindt en hoe hij/zij/hen zich daarbij voelt.
- Betrek je patiënt in beslissingen m.b.t. een behandeling.
Leg tevens aan jouw patiënt uit wat de mogelijkheden zijn en wat jij, als behandelaar, zou adviseren. Licht je antwoord toe (waarom) en wat er kan gebeuren op de korte en lange termijn, indien de patiënt (mogelijk) niet voor de behandeling kiest.
Voorbeeld fysiotherapie:
Leg duidelijk uit hoe hij/zij/hen de oefeningen moet doen en waarom. Bespreek rustig samen wat de effecten zullen zijn van het wél én het niet doen van de oefeningen.
Natuurlijk is het enorm lastig om iemand een nieuwe gewoonte aan te leren maar als je de informatie duidelijk bespreekt wat het voor jouw patiënt kan betekenen, maakt dat hét verschil.
Iedere fysiotherapeut wilt zijn/haar/hen patiënten, het liefst, zo min mogelijk zien. Dat klinkt misschien gek, maar het is niet de bedoeling dat een patiënt afhankelijk is van een fysiotherapeut om de dag door te komen. Dat zou dat tevens negatief zijn voor de behandelindex van de praktijk.
(Lees meer over manieren hoe jij de behandelindex van jouw praktijk zou kunnen verlagen – Binnenkort online.)
Wat is de boodschap van dit verhaal?
Met het verhaal hoop ik een dialoog te openen tussen zorgverleners en patiënten in de praktijk.
Dat er aandacht wordt besteed aan de verschillende manier(en) van communiceren, in de vorm van helpende communicatie.
Communicatie kán een patiënt schaden, al dan niet direct lichamelijk, maar op de lange termijn betekent het achteruitgang, zowel mentaal áls lichamelijk.
Hoe denk jij dat wij meer aandacht kunnen besteden aan helpende communicatie, desondanks de hoge werkdruk in vele praktijken?
Ik hoor graag jouw ervaringen en gedachten.
Een warme groet,
Laurance
